Warto przeczytać

• • • Bajkoterapia
    • Dlaczego nie powinniśmy spełniać wszystkich zachcianek naszych dzieci?
    • Tablodzieci: Czy przedszkolak może bezpiecznie korzystać ze smartfona?

• • • • Bajkoterapia

      • Co to jest bajkoterapia?

        Bajkoterapia- jest  to metoda pracy z dziećmi, która wykorzystuje specjalnie dobrane teksty (książki, opowiadania) w celach terapeutycznych, psychoedukacyjnych lub relaksacyjnych. Może być używana do rozwiązywania konkretnych problemów, ale nie musi.

        Najważniejszym  celem leczenia bajkami jest praca z emocjami dziecka. Dzięki czytaniu bajki emocje mogą być łatwiej zidentyfikowane i nazwane. Ważna jest tu rola osoby czytającej (rodzica lub opiekuna dzieci), która podkreśli aspekt emocjonalny w bajce.

        Cele bajkoterapii

        Bajkoterapia ma cztery podstawowe cele:

        -edukacja,

        – trening umiejętności,

        -budowanie relacji,

        -terapia.

        W zależności od konkretnego celu leczenia bajką należy pamiętać o odpowiednio dobranym materiale czytelniczym. Jeśli spotkanie przy książce ma na celu zmierzenie się z konkretnym wyzwaniem dziecka, z którym musi sobie radzić (np. lęk w kontaktach z dorosłymi, żałoba po stracie, samotność rówieśnicza, problemy z koncentracją), warto sięgnąć po bajkę, której bohaterowie znajdują się w podobnych sytuacjach. Cel leczenia bajką może być też profilaktyczny – wówczas czytanie i omawianie treści da dziecku zasoby, aby umiało ono sobie radzić z trudnościami w przyszłości.

        Nieco inny cel będzie miało czytanie bajek relaksacyjnych. Jak sama nazwa wskazuje, takie bajki mają wywołać poczucie odprężenia, obniżają napięcie, lęk, stres. Nie mamy tu konkretnego problemu do rozwiązania czy trudności do pokonania, chcemy jedynie wpłynąć na stan dziecka, oddziałując mocno na jego wyobraźnię. Bajki te pomagają dziecku wyciszyć się, zrobić „stopklatkę”, dzięki której dziecko będzie gotowe do kolejnych trudnych wyzwań lub pełniejszego przeżywania radosnych chwil.

        Bajkoterapia – na czym polega?

        Terapia bajką to kilkuetapowy proces, na który potrzeba trochę czasu. Nie ogranicza się tylko  do samej lektury. Czytanie dla dzieci jest pierwszym etapem leczenia bajką, po którym następuje omawianie przeczytanej treści, a następnie wykonywane są ćwiczenia lub zabawy wzmacniające i utrwalające poznane treści i wartości płynące z bajek terapeutycznych.

        Bajki wykorzystywane w leczeniu dzielą się na trzy rodzaje:

        – bajki psychoterapeutyczne
        – bajki psychoedukacyjne
        – bajki relaksacyjne

        Pierwszym etapem bajkoterapii jest czytanie dzieciom

        Odpowiednio dobrana lektura będzie spełniać założone cele i ma szansę wzmocnić efekt, którego oczekujemy. Podczas czytania dziecku ważne jest nawiązywanie z nim  kontaktu wzrokowego, odpowiedniego tempa czytania, głośności oraz odpowiedniej intonacji. Ważna jest też uważność na sygnały płynące z ciała dzieci – reakcje na czytaną treść, np. zmiana mimiki (smutna lub zaskoczona mina, uśmiech), drobne gesty (zaciskanie pięści, nerwowe drapanie się, dotykanie czegoś), zmiana postawy ciała (zgarbienie się, skulenie nóg). Wszystkie te sygnały powinny być wychwycone przez rodziców czy nauczycieli.

        Drugim etapem  bajkoterapii jest omawianie lektur

        Drugi etap procesu kuracji bajką – omawianie – to rozmowa z dzieckiem o przeczytanej treści. Zaczynamy od pytań zamkniętych, dzięki którym sprawdzimy, co dziecko zapamiętało z opowieści oraz czy jest gotowe nawiązać dialog. Tutaj zadajemy proste pytania np. „Jak miał na imię główny bohater?”, „Podobała ci się bajka?”. Jeśli dziecko chętnie odpowiada, możemy przejść do pytań otwartych. Pozwalają one rozwinąć wypowiedź, skłonić do intensywniejszego myślenia i wydobyć bardzo dużo ciekawych odpowiedzi. Pokazują też, jak dziecko zrozumiało opowieść, jakie dostrzegło problemy i jakie emocje wywołała w nim bajka. Pytania otwarte rozpoczynają się m.in. na: co, jak, dlaczego. Na przykład: „Co niezwykłego przydarzyło się bohaterowi?”, „Dlaczego główny bohater był zmartwiony?”, „Jak myślisz, co czuł główny bohater?”, „Jakie rozwiązanie problemu znaleźli bohaterowie?”, „Co dalej mogło stać się z bohaterem?”.

        Trzecim etapem bajkoterapii jest utrwalenie treści przez zabawę i ćwiczenia

        Trzeci etap procesu leczenia bajką pozwala utrwalić poznane treści. Na zakończenie proponujemy dzieciom zabawę lub ćwiczenie do wykonania. Ważne, aby aktywność była związana z przeczytaną bajką. Może to być praca plastyczna, wspólne gotowanie, zgadywanki czy nawet ćwiczenia ruchowe – w zależności, co dziecko lubi. Dużą pomocą jest internet – kopalnia pomysłów na zabawy na zadane tematy. Jeśli nie mamy odpowiednich warunków lub materiałów (np. w podróży), możemy też ograniczyć się do dalszej rozmowy, jednak proponując dziecku kreatywne wyzwanie, jak na przykład wymyślenie dalszej części opowieści lub zmianę fabuły według swojego pomysłu – w tej sytuacji bajka zyska nowe życie, a dziecko uczy się rozwijać wyobraźnię.

        Podsumowując, praktyczne cele „kuracji bajkami” to między innymi:

        – wzmacnianie dziecka,
        – udzielenia mu wsparcia emocjonalnego,
        – budowanie jego zasobów do twórczego rozwiązywania problemów w różnych sytuacjach,
        – oswajanie lęków,
        – skłonienie do uważnego myślenia,
        – redukowanie napięcia,
        – wypracowywanie wspólnie z dzieckiem strategii radzenia sobie z wyzwaniami,
        – rozwój emocjonalny i społeczny dziecka,
        – nauka identyfikacji i nazywania emocji,
        – nauka komunikowania własnych potrzeb.

        Dziecko uczy się lepszego porozumiewania się z opiekunem, ale też rozumienia swoich emocji. Książka pomaga w nawiązaniu dialogu i daje poczucie pozostawania w głębokiej relacji.